یکی از بزرگ ترین اسرار علم، انرژی تاریک، در واقع وجود ندارد؛ این ادعایی است که گروهی از پژوهشگران با هدف حل معمای گسترش کیهان مطرح کردهاند.
برای حدود 100 سال، فیزیکدانان به طور کلی فرض کرده بودند که کیهان در تمام جهات به طور یکنواخت در حال گسترش است و برای توضیح پدیدههای ناشناختهای که قادر به درک آنها نبودند، به مفهوم انرژی تاریک متوسل میشدند. با این حال، این نظریه همیشه با چالشها و مشکلاتی روبه رو بوده است.
اکنون گروهی از فیزیکدانان و ستاره شناسان University of Canterbury در Christchurch, New Zealand با استفاده از تحلیلهای پیشرفته منحنیهای نوری ابرنواخترها، نشان دادهاند که گسترش کیهان به شکلی متنوعتر و غیرمنظم تر از آنچه پیشتر تصور میشد، رخ میدهد. این شواهد جدید از مدل timescape برای گسترش کیهانی حمایت میکند که نیازی به انرژی تاریک ندارد. در این مدل، تفاوتهای مشاهده شده در نور گسترش یافته ناشی از شتاب کیهانی نیست، بلکه از نحوه کالیبراسیون زمان و فاصله ناشی میشود.
این مدل بیان میکند که جاذبه زمان را کندتر میکند، بنابراین یک ساعت ایدهآل در فضای خالی سریع تر از یک ساعت در کهکشان تیک میزند. بر اساس این مدل، ساعت در کهکشان Milky Way حدود 35 درصد کندتر از همان ساعت در فضای خالی کیهانی تیک میزند. این امر به معنی آن است که در مناطق خالی میلیاردها سال بیشتر گذشته است و به گسترش بیشتری در این مناطق اجازه میدهد، به گونهای که به نظر میرسد گسترش سریع تر است.
Professor David Wiltshire، سرپرست این پژوهش، اظهار داشت: "یافتههای ما نشان میدهد که برای توضیح سرعت گسترش کیهان نیازی به انرژی تاریک نداریم." وی افزود: "انرژی تاریک در واقع یک تفسیر نادرست از تغییرات انرژی جنبشی در گسترش غیر یکنواخت کیهان است."
این تیم تحقیقاتی همچنین باور دارد که با استفاده از دادههای جدید، تا پایان این دهه میتوان بزرگترین معمای کیهان، یعنی انرژی تاریک، را حل کرد. انرژی تاریک به طور کلی به عنوان نوعی ضدجاذبه ضعیف شناخته میشود که به طور مستقل از ماده عمل میکند و حدود دو سوم چگالی جرم-انرژی کیهان را تشکیل میدهد.
دادههای جدید نشان میدهند که مدل Lambda Cold Dark Matter (ΛCDM) که بر اساس آن وجود انرژی تاریک برای توضیح شتاب گسترش کیهان ضروری است، دیگر بهترین تفسیر ممکن نیست. مطالعات جدید ابزارهایی مانند Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI) و مشاهدات ماهواره Euclid را برای آزمایش این نظریه پیشنهاد دادهاند. پژوهشگران امیدوارند که با دادههای دقیق تر و مشاهده بیش از هزار ابرنواختر، شواهد قطعیتری برای مدل timescape ارائه کنند.
این پژوهش نشاندهنده آغاز یک رقابت علمی جدید برای درک ماهیت واقعی گسترش کیهانی و بررسی نقش احتمالی انرژی تاریک در این فرایند است.