وکلای دولت جمهوری دموکراتیک کونگو شکایتی را علیه شعبههای محلی شرکت فناوری Apple در بلژیک و فرانسه به دادگاه ارائه کردهاند.
این کشور شرکت اپل را به همدستی در قاچاق مواد معدنی در مناطق جنگ زده شرق کونگو متهم کرده است. اپل این ادعاها را رد میکند.
دولت جمهوری دموکراتیک کونگو در شکایت خود مدعی شده است که اپل از مواد معدنی مرتبط با درگیریها در زنجیره تأمین تلفنهای همراه و رایانههای خود استفاده میکند.
در شرق کونگو بیش از ۳۰ سال است که بر سر منابع غنی معدنی این منطقه درگیری وجود دارد. به ویژه مواد معدنی معروف به 3T (قلع، تنگستن و تانتالیوم) و طلا مورد طمع صدها گروه شورشی، سربازان فاسد دولتی و مقامات محلی هستند. این مواد معدنی به کشورهای همسایه از جمله رواندا، اوگاندا و بوروندی قاچاق شده و سپس از طریق کشورهای خلیج فارس و چین در تولید محصولاتی مانند تلفنهای همراه استفاده میشوند.
اتهام همدستی
در متن شکایت علیه اپل آمده است که این شرکت جنایات جنگی را پنهان میکند، مواد قاچاق را تطهیر کرده و کالاهای دزدیده شده را معامله میکند. همچنین به فریب مشتریان متهم شده است. وکلای پرونده در شکایت خود در بلژیک به سابقه استعمار نیز اشاره کردهاند.
کریستوف مارشان، وکیل پرونده، اعلام کرده است: "بلژیک وظیفه اخلاقی ویژه ای برای مداخله دارد، زیرا غارت منابع طبیعی کونگو از زمان حکومت استعماری لئوپولد دوم آغاز شده است."
این شکایت به معنای آغاز یک دادگاه فوری نیست. مقامات قضایی بلژیک باید تصمیم بگیرند که آیا این شکایت را بررسی کنند یا خیر. پیش تر تلاش مشابهی در ایالات متحده برای شکایت از چند شرکت فناوری به دلیل کار کودکان در معادن بینتیجه مانده بود.
گواهینامهها چقدر قابل اعتمادند؟
در سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای ردیابی بهتر مواد معدنی مرتبط با درگیریها صورت گرفته است. صنعت فرآوری فلز از سیستمی به نام ITSCI استفاده میکند که هدف آن تضمین زنجیره تأمین شفاف و خالص از معادن کونگو تا محصولات نهایی مانند گوشیهای همراه در بلژیک است.
اما همین سیستم ITSCI نیز زیر فشار سازمانهای حقوق بشری قرار دارد که آن را "پوششی برای تطهیر شرکتها" میدانند. وکلای پرونده نیز به این گواهینامهها انتقاد دارند و اعتبار آنها را زیر سؤال بردهاند.
زمان بندی حساس
زمان بندی این شکایت نیز قابل توجه است. آخر هفته گذشته قرار بود نشستی بین رؤسای جمهور کونگو و رواندا، فلیکس تشیسکدی و پل کاگامه، برگزار شود. این نشست که قرار بود در لواندا پایتخت آنگولا برگزار شود، به دلیل میانجیگری در درگیری شرق کونگو لغو شد.
در این منطقه، شورشیان M23 که از سوی رواندا حمایت میشوند، بیش از ۳ سال است حملات گستردهای را آغاز کرده و بخشهای وسیعی از استان شمال کیوو را تصرف کردهاند. روز یکشنبه و دوشنبه گذشته، این شورشیان دو منطقه دیگر به نامهای Matembe (۱۵۰ کیلومتری مرکز استان گوما) و Alimbongo در شمال را تصرف کردند. این مناطق مملو از معادن منابع طبیعی هستند و در اثر درگیریها هزاران نفر از ساکنان دوباره مجبور به فرار شدند